PROPOZYCJE ZABAW DLA DZIECI STARSZYCH
GRY I ZABAWY MATEMATYCZNE DO ZABAW Z DZIECKIEM 6,5
LETNIM DO WYKORZYSTANIA PODCZAS POBYTU DZIECKA W
DOMU
1. Wstająca liczba
Dzieci siedzą w kole i każde z nich otrzymuje małe przedmioty.
Rozdajemy 1,2,3, itd. przedmiotów. Mówimy cyfrę
–np. 3 i mają szybko wstać te dzieci, które mają 3 przedmioty.
Otwierają dłoń i sprawdzamy. I podajemy kolejna liczbę itd.
2.Zgaduj-zgadula
Zagraj z dzieckiem w prostą grę. Pozwól dziecku trzymać w
dłoniach od 2 do 10 przedmiotów i potrząsać nimi (monety, guziki
lub inne małe przedmioty, które przy potrząsaniu powodują hałas).
Potrząsając nimi dziecko powie: „Zgadnij, ile ich mam!” Trzeba
zgadnąć, iloma przedmiotami dziecko potrząsa (sądząc po
odgłosie). Następnie ty potrząsaj
przedmiotami, a dziecko niech zgaduje. Po każdej zgadywance
sprawdź, ile było przedmiotów licząc je.
3.Matematyczna błyskotliwa wrona
Dzieci siedzą w kole. Na środku leży pudełko z kilkoma
przedmiotami. Następnie wybieramy jedno dziecko, które staje się
wroną. Wrona chodzi wokół dzieci, mówiąc wierszyk: „Chodzi sobie
wrona, wrona bez ogona
bystrym okiem zerka, co zabrać z pudełka”
Inne dzieci zasłaniają oczy, wrona zabiera przedmiot lub kilka
przedmiotów z pudełka i wskazuje jakieś dziecko i mówi takie
zdanie:
Powiedz, np. Kasiu, powiedz mi, ile rzeczy zabrała wrona Ci?”.
Wybrane przez wronę dziecko,
odpowiada, czego brakuje w pudełku.
4.Matematyczne wyliczanki:
Jabłko, gruszka i daktyle –
klaśnij w ręce razy tyle (3 razy)
Kapusta i ogórek –
tyle razy podskocz w górę (2 razy)
Marchewka, pietruszka, bób –
tyle razy przysiad zrób (3)
Kalarepka i mak –
za uszy 2 razy się złap.
5.Firankowa chusta matematyczna
Stoimy w kręgu,wszystkie dzieci trzymają firankę przypominającą
chustę.
Na firankę wrzucamy miękkie przedmioty –
piłeczki, misie itd. wraz z całą grupą liczymy
przedmioty, które są na chuście. Zadaniem grupy jest jednocześnie
trzymając chustę tak nią ruszać, aby wyrzucić z chusty przedmioty
np. umawiamy się z dziećmi, że ma pozostać na chuście np. 5
przedmiotów.
6.Odliczanie 1-2-3
Przebieg: Dobieramy się w pary. Liczymy do 3 naprzemiennie, raz
jedna osoba raz druga.
Następnie zamiast wypowiadania liczb, wprowadzamy gesty
i kolejno je wykonujemy:
1 –klaśnięcie
2 –podskok
3 -skłon
Na końcu liczymy „gestami” bez używania słów.
Może być też wersja grupowa, odliczamy w kole.
7.Wyliczanka „Palce"
Jeden palec, drugi, trzeci,
tak umieją liczyć dzieci,
czwarty, piąty palec mam.
Widzisz? Umiem liczyć sam.
8.Pająk i muchy (gra dla 2 osób)
Pomoce: 2 plansze przedstawiające pajęczynę z wyznaczonymi
miejscami na przyklejenie much (zdj.), kartoniki z muszkami,
gumoklejka do naklejania muszek na planszę, kostka.
Gracz rzuca kostką, przykleja na swojej planszy taką ilość much,
jaka odpowiada wyrzuconej liczbie oczek. Wygrywa ten, kto
pierwszy uzbiera ustaloną na początku gry liczbę much (10, 20, 30
lub 40) albo ten, kto w momencie zaprzestania gry ma najwięcej
much.
9.Zabawa paluszkowa przy wierszu „Dziesięć palców mam”
Dziesięć palców mam
Każdy stoi sam
Czasem sobie porachuję
czy któregoś nie brakuje
czy je wszystkie mam.
Pierwszy palec wielki
wskazujący na figielki
trzeci palec to największy
a ten czwarty trochę mniejszy
piąty to paluszek mały
oto szereg cały!!!
10.Zabawa„Miś i ołówek"
Ustalenie strony: lewej, prawej u siebie, założenie frotki, następnie
dziecko kładzie dłonie na łapach u Misia, aby ustalić prawą i lewą.
Potem następuje seria zadań z układaniem ołówka z różnych stron
Misia:
połóż ołówek przed misiem, za misiem, po jego prawej stronie, po
jego lewej stronią pod misiem itp.
1.W trakcie tych zabaw dziecko ustala stronę lewą i prawą
2.Zabawy te pozwalają utrwalić orientację przestrzenną względem
siebie, jak i kolegi oraz zabawek.
3.Każde rozwiązanie zadania przez dziecko jest dobre
-informuje o poziomie, na którym ono się znajduje. Dziecko musi
dokładnie rozumieć zadanie i wszystkie polecenia.
11.„Kropki biedronki”
Biedronka siedem kropek miała: pierwszą od chmurki dostała, drugą
od słonka złotego, trzecią od wiatru dużego, czwartą od deszczu
kropelki, piątą od ziemi karmicielki, szóstą od dziadka co
przechodził drogą, siódmą...już nie wiem od kogo. Wszystkie
siedem nosiła w komplecie Żeby szczęście dawały dzieciom !
Oto kilka zabaw rozwijających zdolności logiczno –
matematyczne u dzieci w wieku przedszkolnym.
ZABAWA PIERWSZA
Walory edukacyjne zabawy: Pomaga w szybkim rozpoznawaniu
wartości cyfr. Gra w karty doskonale nadaje się do ćwiczenia
matematyki.
Opis zabawy:
W talii kart zostaw tylko karty z liczbami. Podziel karty na dwie równe
części i przed każdym graczem połóż połowę kart kolorem w dół. Gracze
jednocześnie odwracają górną kartą ze swojego zestawu. Wyższa karta
wygrywa, ale gracz musi domagać się przyznania mu punktu.
Oczywiście dziecku należy dać dużo czasu na określenie, która karta
jest wyższa. Można grę utrudnić (powyżej 5 roku życia): gracze odejmują
od liczby wyższej — niższą. Wygrywa ten, kto pierwszy poda wynik. [1]
ZABAWA DRUGA
Walory edukacyjne zabawy: Dziecko uczy się, na czym polega
kolejność, następstwo i czas.
Opis zabawy:
Podaj 4 rzeczy, które można ułożyć w kolejności — na przykład z
kategorii wzrost, waga, etapy procesu, wiek, itp. Następnie poproś, by
dziecko ułożyło je w odpowiedniej kolejności (podaj je dziecku w
niewłaściwej kolejności). Przykładowe pomysły:
? Dorosły, niemowlę, dziecko, nastolatek (wiek)
? Sto, dziesięć, pięć, tysiąc (wiek)
? Kot, mysz, żyrafa, osioł (wielkość)
? Pszenica, chleb, ciasto, mąka (etapy)
? Dąb, drewno, żołądź, mebel (etapy)
? Kamień, piasek, skała, góra (wielkość)
? Tydzień, godzina, dzień, rok (czas)
? Domek dla lalek, blok mieszkalny, dom, wieżowiec (wielkość)
ZABAWA TRZECIA
Walory edukacyjne zabawy: Takie zagadki rozwijają logiczne myślenie
i wzbogacają słownictwo.
Opis zabawy:
Codziennie zadawaj dzieciom logiczną zagadkę. Na przykład: „Co jest
białe i mokre z płatkami śniadaniowymi?” albo „Co mruczy, drapie i lubi
mleko?” albo „Co mruczy, drapie, ryczy i ma duże kocięta?”. Za każ- dym
razem sprawdźcie, czy odpowiedź dziecka spełnia wszystkie podane
warunki. W drugiej zagadce odpowiedzią jest kot, ale w trzeciej —lew lub
tygrys. Pierwsze zagadki muszą być łatwe. Zachęć dziecko, by
wyobraziło sobie, jak wygląda na przykład kot, lew, tygrys i niech poda
uzasadnienie swojej odpowiedzi.
ZABAWA CZWARTA
Walory edukacyjne zabawy: Im częściej w nauce dziecko używa
wszystkich zmysłów, tym szybciej się uczy.
Opis zabawy:
Kredą na chodniku narysuj drabinę i opisz ją liczbami od 1 do 10. Poproś
dziecko, by stanęło na liczbie 4. Potem podaj inną liczbę. Gdy dziecko
przestanie liczyć kroki, powiedz: „Tak, 4 dodać 2 równa się 6, rzuć
kostką i powtórz ćwiczenie z dodawaniem lub z odejmowaniem (np. 6
odjąć 1 równa się 5) Można rysować dłuższe drabiny (do 20) lub grać w
sali, a drabinę narysować na papierze.
ZABAWA PIĄTA
Walory edukacyjne zabawy: Dziecko uczy się, na czym polega
długość.
Opis zabawy:
Przetnij 20 słomek na części o różnych długościach: krótkie, średnie i
długie. Na kartce papieru odrysuj te trzy długości. Pomieszaj słomki.
Poproś dziecko, by brało po jednej słomce i mówiło, czy jest krótka,
średnia, czy długa. Sprawdzajcie odpowiedzi według wzoru
odrysowanego na kartce. Wygrywa osoba, która poda najwięcej
poprawnych odpowiedzi. To ćwiczenie dobrze rozwija umiejętność
szacowania.
ZABAWA SZÓSTA
Walory edukacyjne zabawy: Dziecko uczy się podstawowej zasady:
małe kwoty można połączyć w większą wartość.
Opis zabawy:
Wyjmijcie z pudełka 10 herbatników, ciasteczek lub biszkoptów i
pobawcie się w kupowanie. W zabawie każde ciasteczko może
kosztować 1 grosz. Daj dziecku pięć monet 1 gr, jedną monetą 5 gr i
jedną monetą 10 gr. Zaproponuj, by kupiło 5 ciasteczek — pokaż
dziecku, że może „zapłacić” pięcioma monetami groszowymi, albo jedną
monetą pięciogroszową. Pokaż, że przy płaceniu monetą o nominale 10
gr dziecko otrzyma resztą.
ZABAWA SIÓDMA
Walory edukacyjne zabawy: Zachęca dziecko do dociekań, do
klasyfikowania przedmiotów i do myślenia.
Opis zabawy:
Pomyśl o dowolnej rzeczy i podaj jej definicję: „Myślę o zwierzęciu, które
umie skakać i żyje w stawie” (żaba). „Myślę o zwierzęciu, które umie
latać, mieszka w jaskiniach i wisi do góry nogami” (nietoperz). Możesz
także podać, od jakiej litery zaczyna się dane słowo, np.: „Myślę o
słowie, które oznacza zamarznięty deszcz i zaczyna się na literą g”
(grad).
ZABAWA ÓSMA
Walory edukacyjne zabawy: Dzięki takim ćwiczeniom dziecko uczy się,
że jeśli każdą ćwiartkę przetnie na pół, otrzyma osiem kawałków,
ponieważ 2 x 4 = 8.
Opis zabawy:
Na początku można składać papierową chusteczką na pół, a potem na
ćwiartki. Następnie można poprzecinać rysunki na połówki i na ćwiartki.
Tnijcie na kawałki pizzę lub ciasto. Pizza umożliwia poznawanie
wszystkimi zmysłami — szczególnie jeśli własnoręcznie ją przygotujecie.
Rozmawiajcie o użytych ziołach i ich zapachach, a także o pozostałych
składnikach. Takie owoce jak melony, arbuzy, dynie i ananasy świetnie
się nadają do dzielenia na połówki i ćwiartki (a nawet na mniejsze
części). Tabliczki czekolady są gotową pomocą dydaktyczną do nauki
ułamków — a prawidłową odpowiedź można zjeść!
ZABAWA DZIEWIĄTA
Walory edukacyjne zabawy: Umiejętność dostrzegania wspólnych cech
i wyciągania wniosków jest kluczem do analitycznego myślenia.
Opis zabawy:
Powiedz dzieciom, że jest to gra o nowej planecie, która nazywa się Id.
Na tej planecie żyje wiele śmiesznych zwierząt. Żyją tam Oki (narysuj 3
proste zwierzęta z rogami). Ale na planecie Id żyją też inne zwierzęta,
nie tylko Oki. Narysuj kolejne 3 proste zwierzęta, ale bez rogów — nie
mów, jaka jest różnica między nimi, a Okami. Następnie narysuj kolejne
6 zwierząt (niektóre z rogami, inne bez). Następnie poproś dziecko, by
na nowym rysunku wskazało Oki.
ZABAWA DZIESIĄTA
Walory edukacyjne zabawy: Wspomaga pamięć i koncentrację.
Opis zabawy:
W zabawie uczestniczą osoby, które przebywają w tym samym
pomieszczeniu i każda osoba staje się zwierzęciem. Jedna osoba staje
się psem, inna — słoniem, a jeszcze kto inny — królikiem. Zabawa
polega na przekazywaniu wymyślonej piłki i podawaniu nazwy
zwierzęcia swojej i osoby, której przekazujemy piłkę. Np.: „tygrys do
konia”. Osoba, która otrzymała piłkę postępuje w ten sam sposób i mówi
na przykład: „koń do jeża”. Kluczowym elementem w zabawie jest
zapamiętanie nie tylko zwierzęcia, które się wybrało dla siebie, ale także
zwierząt, które wybrały pozostałe osoby.
Inne przykłady:
? Pisz cyfry palcem na plecach dziecka. Zadaniem dziecka jest
odgadnięcie napisanej cyfry.
? Dodawaj ziarna prażonej kukurydzy — najpierw 2, potem kolejne 2
i następne 2. Na końcu ćwiczenia wszystko zjedzcie.
? W ogrodzie szukajcie kwiatka, który ma najwięcej płatków. Możecie
też szukać kwiatka najwyższego.
? Wymyślajcie bajki z liczbami, np.: Wiewiórka zebrała 3 orzechy,
potem kolejne 2 — ile miała razem? Potem znalazła kolejne 2 —
ile miała? Potem zjadła 1. Ile zostało? Potem przyszła druga wiewiórka i…
? Ustaw minutnik kuchenki mikrofalowej na 10/20/30 sekund i razem
odliczajcie do zera.
? Stań za dzieckiem i powiedz: „Ty jesteś pierwszy, a ja jestem
druga”. Stańcie odwrotnie. Powiedz: „Teraz ja jestem pierwsza, a
ty jesteś drugi”. (Pojęcie pierwszy/drugi nie jest dla dziecka
oczywiste).
? Pod trzema kubkami schowaj 2 winogrona. Dotykaj kolejno
kubków, mówiąc: „To jest pierwszy kubek, ten jest drugi, a ten jest
trzeci. Pod którymi kubkami są winogrona?”.
Źródło:
1. 1. K. Lotkowska, C. Rose „Zestaw gier i zabaw dla nauczycieli.
Edukacja fundamentalna w przedszkolu”, Wyd. Fundacja Instytut
Nowoczesnej Edukacji 2014;
2. 2. U.Rogalska „Dziecko uzdolnione matematycznie”, Jej świat
2015;
3. 3. M.Christ „Indywidualizacja i skuteczność procesu kształcenia
a zdolności kierunkowe uczniów zintegrowanej edukacji
wczesnoszkolnej”, Wyd. Uniwersytet Śląski, Katowice 2013
LINKI DO STRON Z PROPOZYCJAMI ZABAW DLA PRZEDSZKOLAKÓW
https://padlet.com/pietrzyk_sylwia/strony_dla_uczniow
https://www.mamawdomu.pl/2020/03/zabawy-w-domu.html
https://eduzabawy.com/karty_pracy/
https://www.mamawdomu.pl/2016/11/paluszki.html
https://dziecisawazne.pl/15-zabaw-sensorycznych-dla-maluszkow/